Bài thơ “Bạn Đến Chơi Nhà” của Nguyễn Khuyến là một bức tranh tuyệt đẹp về tình bạn chân thành, giản dị mà sâu sắc. Ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi cùng giọng điệu dí dỏm đã khắc họa một tình bạn đáng quý, vượt lên trên những giá trị vật chất. Tác giả thể hiện niềm vui, sự trân trọng đối với người bạn tri kỷ của mình, đồng thời ngợi ca vẻ đẹp của tình người trong cuộc sống đời thường.
Nguyễn Khuyến đã khéo léo sử dụng thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật, một thể thơ quen thuộc để diễn tả tâm tình một cách tự nhiên, gần gũi. Sự kết hợp hài hòa giữa âm điệu, nhịp điệu đã tạo nên một mạch thơ liền mạch, như một cuộc trò chuyện thân mật giữa những người bạn.
Bút pháp trào phúng được Nguyễn Khuyến vận dụng một cách tài tình, tạo nên sự hóm hỉnh, dí dỏm cho bài thơ. Cách nói “trống huơ trống hoác” về hoàn cảnh của mình không phải là lời than thở mà là cách thể hiện sự chân thành, không màu mè, khách sáo với bạn bè.
Tác giả sử dụng ngôn ngữ thuần Việt, giản dị, dễ hiểu, đi sâu vào lòng người đọc. Những hình ảnh quen thuộc như “cải chửa ra cây, cà mới nụ”, “bác đến chơi đây, ta với ta” đều mang đậm chất dân dã, gần gũi với đời sống thôn quê Việt Nam.
“Bạn Đến Chơi Nhà” không chỉ là một bài thơ hay về tình bạn mà còn là một bài học về cách sống, cách đối nhân xử thế. Bài thơ nhắc nhở chúng ta về giá trị của tình bạn chân thành, trong sáng, không vụ lợi, một thứ tình cảm quý giá mà không phải ai cũng có được. Sự giản dị, mộc mạc trong lời thơ cũng chính là vẻ đẹp tâm hồn của người Việt Nam.