Văn mẫu lớp 11: Nghị luận bài Tự tình của Hồ Xuân Hương

Nghị luận văn học Tự tình 2 của Hồ Xuân Hương để thấy được tâm trạng vừa buồn tủi, phẫn uất trước tình cảnh éo le, vừa cháy bỏng khao khát được sống hạnh phúc. Đọc bài thơ, ta vừa thương xót cho số phận bất hạnh, vừa khâm phục bản lĩnh cứng cỏi của nữ sĩ.

Nghị luận Tự Tình gồm dàn ý kèm theo bài văn mẫu được KTHN tuyển chọn từ bài làm hay của các bạn học sinh lớp 11 giỏi trên cả nước. Qua đó giúp các bạn có thêm nhiều gợi ý tham khảo để viết bài văn nghị luận hay. Vậy sau đây là nội dung chi tiết tài liệu, mời các bạn theo dõi tại đây.

Dàn ý Nghị luận Tự tình 2

1. Mở bài

– Giới thiệu về bài thơ “Tự tình” của Hồ Xuân Hương: “Bà chúa thơ Nôm” có chùm thơ “Tự tình” bao gồm ba bài, là tiếng nói của thân phận, là những khát khao, đau buồn của kiếp người. Trong đó, bài thơ “Tự tình II” đã thể hiện rõ tâm trạng, thái độ của nữ sĩ: vừa buồn đau, vừa phẫn uất trước nghịch cảnh éo le cùng khát vọng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch.

2. Thân bài

– Bốn câu thơ mở đầu bài thơ đã cho thấy hoàn cảnh và tâm trạng của nữ sĩ

• Hoàn cảnh:
• Thời gian nghệ thuật: đêm khuya.
• Tiếng trống canh giữa đêm khuya cho thấy cảm nhận về bước đi dồn dập của thời gian.
• Tâm trạng buồn tủi của nữ sĩ:

– Những từ ngữ giàu giá trị biểu cảm đã được sử dụng để thể hiện tâm trạng: “Trơ” được đặt đầu câu kết hợp với biện pháp đảo nhấn mạnh cảm giác tủi hổ, chai lì. Hai chữ “hồng nhan” lại đi với từ “cái” gợi lên ý thức về sự rẻ rúng, mỉa mai của thân phận.

“Vầng trăng bóng xế” (trăng sắp tàn) mà vẫn “khuyết chưa tròn” trở thành hình ảnh ẩn dụ, nhấn mạnh hai lần bi kịch của cuộc đời nữ sĩ: tuổi xuân trôi qua mà nhân duyên vẫn không trọn vẹn.

– Ý thức sâu sắc về bi kịch tình duyên, tác giả không chỉ cảm thấy bẽ bàng, tủi hổ mà còn phẫn uất

• Bức tranh thiên nhiên hiện lên với những nét chấm phá về rêu và đá hiên ngang tồn tại đầy mạnh mẽ: : “xiên ngang mặt đất”, “đâm toạc chân mây”.
• Biện pháp đảo ngữ đưa những động từ mạnh lên đầu câu:

– Làm nổi bật sức sống mãnh liệt của cỏ cây.

– Ẩn dụ cho tâm trạng phẫn uất muốn vượt lên trên nghịch cảnh éo le của tác giả.

– Bài thơ kết thúc cũng bằng cảm thức về thời gian, cho thấy tâm trạng chán chường, buồn tủi.

• “Ngán” mang sắc thái chỉ sự chán ngán, ngán ngẩm.
• Từ “xuân” được điệp lại hai lần mang những sắc thái ngữ nghĩa khác nhau: vừa chỉ mùa xuân, vừa chỉ tuổi xuân.
• Hai từ “lại” trong cụm từ “xuân đi xuân lại lại” cũng được sử dụng với hai sắc thái ý nghĩa khác nhau: từ “lại” thứ nhất là thêm một lần nữa, trong khi đó, từ “lại” thứ hai có nghĩa là quay trở lại, gợi lên sự tuần hoàn, lặp lại.

3. Kết bài

Khái quát giá trị của bài thơ: Bài thơ “Tự tình II” đã thể hiện một cách sâu sắc, mãnh liệt khát vọng sống, khát vọng tự do và khát vọng hạnh phúc của tâm hồn một người phụ nữ vừa dịu dàng, đằm thắm vừa mạnh mẽ. Tất cả đã được thể hiện thông qua tài năng trong nghệ thuật sử dụng ngôn từ và xây dựng hình tượng của “Bà Chúa thơ Nôm”.

Nghị luận văn học Tự tình

Hồ Xuân Hương là nhà thơ có nhiều đóng góp cho nền văn học Việt Nam, Bà đã có rất nhiều những tác phẩm hay nói về tình yêu và những lời tự tình sâu sắc của những người phụ nữ trong xã hội cũ, tình yêu thật mãnh liệt nó cảm hóa tất cả những sự đè nén để tìm được hạnh phúc, nổi bật lên đó là bài thơ Tự Tình II.

Thơ là tiếng nói của những tấm lòng có cùng nhịp điệu và nó là tiếng nói của tâm hồn,thơ là cảm xúc của những người viết ra nó, Hồ Xuân Hương được mệnh danh là bà chúa thơ nôm, thơ của bà mang đậm những tâm tư và cả những cảm xúc thầm kín:

“Đêm khuya văng vẳng trống canh dồn,Trơ cái hồng nhan với nước non.

Tác giả đang nói về số phận hẩm hiu của những người phụ nữ trong xã hội cũ, họ thật bất hạnh biết bao khi trong đêm khuya văng vẳng mà họ vẫn ngồi trông chờ một mình khi trơ trụi giữa khoảng không gian rộng lớn là cái hồng nhan, không gian mênh mông rộng lớn chỉ có người phụ nữ xưa vẫn đang ngồi một mình chông chờ về người tình, người chồng xa quê để đi trân, một mình bóng hồng nhan trơ trụi giữa khoảng không gian mênh mông rộng lớn:

“Chén rượu hương đưa say lại tỉnhVầng trăng bóng xế khuyết chưa tròn”

Chỉ một mình trơ trụi giữa nước non họ chỉ biết làm bạn với rượu, chén rượu làm họ say trong những giấc mơ về những tình yêu đẹp và khi họ tỉnh dậy thì sự thật thật nghiệt ngã khi họ đang trơ trụi một mình giữa cả một không gian rộng lớn, vầng trăng cứ xế khuyết với bao nhiêu nhiêu mộng ước và cả những ngóng trông, đầy chông mai chờ một niềm hi vọng dù nhỏ nhoi sẽ đến:

“Xiên ngang mặt đất, rêu từng đám.Đâm toạc chân mây, đá mấy hòn

Nhưng cho dù chỉ có một chút hi vọng nhỏ nhoi nhưng với niềm tin và ý chí của họ đã biến những khó khăn và thử thách đó thành niềm tin và động lực, họ thật kiên cường biết bao, xiên ngang được mặt đất, và đâm toạc những chân mây, ở đây ta thấy được sức mạnh của tình yêu nó lớn lao biết nhường nào, nào có thể xóa bỏ mọi khó khăn bằng những niềm tin và những lý trí trong tình yêu, họ đang sống trong một cuộc đời đầy ắp những niềm tin và hi vọng bởi những người phụ nữ này có một niềm tin to lớn và nó có thể át đi những chế độ hà khắc của xã hội cũ.

“Ngán nỗi xuân đi xuân lại điMảnh tình san sẻ tí con con!”

Tình yêu đã được san sẻ bằng những niềm hi vọng nhỏ nhoi, nhưng ngán nỗi mùa xuân đi sẽ lại đi nó cứ tuần hoàn mãi, nó cướp đi tuổi trẻ của những người phụ nữ này, tuổi trẻ chẳng hai lần thắm lại, nó vẫn còn mãi, còn mãi với mọi người và thời gian trôi đi nó chỉ còn lại trong ký ức những thực chất nó đã ra đi mãi mãi và không còn lại gì ngoài những tiếc nuối và những kí ức đẹp còn đọng lại với thời gian. Tình yêu đã được san sẻ và những sự san sẻ đó chỉ là tí con con, nó không lớn lao và ,ảnh tình đó được tác giả nói là san sẻ tí con con, ý muốn nói về sự san sẻ những niềm tin lớn lao cho những người có cùng cảm xúc với những người phụ nữ đó. Tuổi xuân sẽ mãi mãi ra đi cùng với thời gian, vì thời gian luôn luôn chuyển động nó không ngừng nghỉ mà còn mãi mãi với những ai đang có trong mình những tình yêu đẹp. Mong ước có một tình yêu và để dâng hiến tuổi trẻ của mình cho xã hội cũng như cho những người mà mình thương yêu, nhưng nó thật khó khăn biết bao khi xã hội phong kiến luôn chà đạp những người phụ nữ xưa họ không được hưởng những niềm hạnh phúc mà luôn luôn bì đè nén bởi những chế độ mục ruỗng trong xã hội cũ, họ thật bất hạnh.

Bài thơ đã thể hiện được những tâm tư tình cảm của những người phụ nữ trong xã hội cũ, tác giả đã đồng cảm sâu sắc với thân phận người phụ nữ…đồng thời nhà thơ thể hiện tinh thân phản kháng mạnh mẽ và khát vọng hạnh phúc tha thiết tràn đầy giá trị nhân đạo. Bài thơ cũng tiêu biểu cho phong cách thơ Nôm của Hồ Xuân Hương.