สำหรับภาษาอีสานนั้นไม่ได้มีเพียงแค่ภาษาที่ถูกเรียนรู้และใช้งานในภาคตะวันออกเท่านั้น แต่ยังเป็นภาษาที่เป็นที่นิยมในที่อื่นๆ นอกเหนือจากภาคตะวันออกอีกด้วย เรามาทำความรู้จักกับคำคมอีสาน คำคมที่แสดงถึงความจริงจากต้นฉบับในบทความนี้กัน
1. “ทิศเหนือทำไมจะหนาว เพราะมีแม่น้ำสาดส่งลม”
คำคมนี้เป็นเรื่องของธรรมชาติที่ว่าน้ำสาดลมจะเป็นปัจจัยหนึ่งที่ทำให้ภาคเหนือหนาวมากขึ้น ดังนั้นการรักษาแม่น้ำสาดในพื้นที่หรือการดูแลรักษาธรรมชาติเป็นเรื่องสำคัญที่จะช่วยทำให้ภาคเหนือคงความอบอุ่น
2. “ผู้สูงอายุถึงเวลาเอามือรับเป็นรายได้”
คำคมนี้ไม่ได้แสดงถึงแต่การพูดถึงผู้สูงอายุเท่านั้น แต่ยังแสดงถึงความสำคัญของการออม เพราะอายุที่ยืนหนึ่งรุ่งอาจเป็นไปไม่ได้สูงจนถึงพอกับจำนวนปีการได้รับเงินเดือน ดังนั้นการออมเงินต้องมีแนวคิดเตรียมตัวให้เพียงพอต่ออนาคต
3. “จะทรงประโยชน์สุดๆ ต้องทำอย่างที่กิน”
คำคมนี้เป็นการแสดงให้เห็นถึงการใช้ชีวิตที่ดีโดยการโฆษณาโดยบวกให้เห็นการทำอย่างที่กินมากๆ ซึ่งความจริงแล้วนั้นการทำบางสิ่งก็สามารถทำให้เราสดชื่นและมีแรงจูงใจได้ด้วย
4. “ดินประมูลไม่หายให้จน ต้นไม้ไม่ให้ถูกตัดให้จน”
คำคมนี้นาๆ แต่ความหมายสร้างสรรค์เต็มที่เนื่องจากในโลกของเรานั้นมีการประมูลพื้นที่ดินเป็นส่วนสำคัญในการพัฒนาประเทศ เมื่อวิถีการใช้พื้นที่ดินมีทั้งระบบที่คิดค้นและร่วมมือกันเป็นเครือข่ายมั่นคง ยิ่งช่วยทำให้การประมูลของพื้นที่ดินไม่ยิ่งน้อย ด้วยดินและป่าเป็นธรรมชาติจากต้นฉบับนั้น จะทำให้มีคุณค่าคล้ายกับถูกให้คนตัดขายทิ้งไปซึ่งไม่ได้ทำให้มีการนำไปใช้ประโยชน์เต็มที่ได้
5. “สายน้ำแม่ไม่ทิ้งลูกรัก”
คำคมนี้เป็นการบอกว่าความสัมพันธ์แม่ลูกรักมีความสุขดีและกำลังแน่นอน ซึ่งสายน้ำแม่ก็เหมือนกับธรรมชาติเรา ที่เป็นแหล่งที่มาของชีวิตและอาหาร ดังนั้นการรักษาและดูแลทรัพยากรน้ำให้สมดุลเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำ
6. “ลืมตะกร้าต้องมากับใบ”
คำคมนี้เป็นการบอกให้เห็นถึงความเป็นเอกลักษณ์ภาคตะวันออกของไทย ซึ่งของถือก็ยากขึ้นมากเพราะความเคร่งข้างสูงของชีวิต ดังนั้นการระมัดระวังดูแลของวัตถุดิบเป็นเรื่องสำคัญที่ต้องทำ
7. “ทับศัพท์ทำไมมีค่า เทียบปากกาใบเขียวกับดินสอสีเหลือง”
คำคมนี้เป็นการบอกให้เห็นถึงความสำคัญของการศึกษาและการเรียนรู้ ซึ่งสิ่งที่เรียนรู้จุดท้าทายที่สุดก็คือหลายคำจากภาษาภูมิภาคต้องเรียนรู้รูปแบบใหม่ และสิ่งที่เรียนรู้ไม่มีวันลืม ดังนั้นเทียบการเรียนรู้กับปากกาใบเขียวที่ผลิตจากที่พบเห็นได้ง่ายกว่าดินสอสีเหลือง
ภาษาอีสานนั้นมีความหมายที่ลึกซึ้งและเชื่อมโยงกับวัฏชีวิทยาของชีวิตชาวอีสาน การใช้คำคมอีสานสามารถทำให้เรารู้เห็นและเข้าใจชีวิตและวัฒนธรรมของชาวอีสานมากขึ้น ดังนั้นหากเราสนใจที่จะพัฒนาตนเองและเป็นบุคคลที่มีคุณค่า แนะนำให้ศึกษาและเรียนรู้ภาษาอีสานเพิ่มเติม
